ÖZEL TİP TRANSFORMATÖRLER
ÜRÜN BİLGİSİ
Özel amaçlara yönelik kendine özgü çalışma koşullarında, aşırı akımlarla, aşırı gerilimler ve reaktif yükler altında çalışabilmek için tasarlanan transformatörlere endüstriyel transformatörler denir. Özel çalışma şartlarından dolayı bu tip transformatörlerin tasarımları özel olarak ele alınmaktadır. Endüstriyel transformatörler gerek tasarım, gerekse üretim teknolojisinin gerektirdiği bilgi birikimi, işçilik tecrübe, özen ve hassasiyetinden ötürü, transformatör sektörünün en üst noktası olarak görülür.
Demir Yolu Transformatörleri
Raylı sistemler için elektrik enerjisi, lokomotifler ve trenler tarafından kullanılacak demiryolu katener besleme istasyonlarına katener iletkenlerle yüksek gerilimle aktarılır. Katener oto transformatörleri, orta noktası toprağa bağlı, 180° faz kayması ile iki fazla beslenen modern yüksek güçlü raylı katener sistemlerinde kullanılır. Tüm yeni yüksek hızlı tren sistemlerine bu tür trafolar uygulanmaktadır.
Ark Ocağı/Fırın Transformatörleri
Ark ocağı transformatörleri geniş uygulama alanına sahiptir. Bu transformatörler için, harmonikler etkilerden, sık sık aşırı gerilimler (YG ve AG tarafı) karşı korunması gerektiğinden ve çok yüksek mekanik ve termal baskılarından dolayı özel bir tasarım yapılması gerekmektedir.
Akım Doğrultucu
Doğrultucu transformatörler diyot veya tristörlerin redresör ile birleşiminden oluşur. Çeşitli küçük ve orta ölçekli işletmelerde, çok büyük alüminyum elektrolizlerinde kullanılır. Transformatörler doğrudan diyot doğrultucu çıkış düzenlenmesi ve buna bir tristör doğrultucuları eklenerek bir güç faktörünü iyileştirmek için kullanılabilir.
Faz Kaydırıcı Transformatörler
FKT’nin temel fonksiyonu, faz açısını değiştirerek bir iletim hattı üzerindeki güç akışını kontrol etmektir. Bu faz kaydırma işlemi, hattın faz gerilimine bir değiştirilebilir gerilim bileşeni ilave edilerek veya çıkarılarak yapılır.
Seri Reaktörler
Özellikle elektrik dağıtımında fider hattının akımını sınırlamak amacı ile seri reaktörler kullanılırlar. Ayrıca seri reaktörler motor besleme devrelerine seri bağlanarak büyük güçlü motorların devreye alındığı kalkış anında yüksek akım çekmelerini ve şebekede büyük gerilim düşümlerini önlemek için kullanılabilir. Motor yol aldıktan sonra ikinci bir şalter ile reaktör devre dışı bırakılır. Reaktörlerin bir diğer kullanım macı ise sistemde oluşan dalgalanma ve harmonikleri giderme özelliğidir.
Şönt Reaktörler
Şönt reaktörler, elektrik havai hatlarında meydana gelen kapasitif gücü kompanze eden endüktif yüklerdir. Havai hatta, doğrudan ya da kesiciler ile bağlanabilirler. Endüktif yük üreterek, hattın oluşturduğu kapasitif reaktif gücü tüketirler ve denge sağlarlar. Şebekedeki kapasitif yükler şebekeye enerji verirken, şönt reaktör şebekeden enerji çeker; kapasitif yükler enerji çekerken ise, şönt reaktörler şebekeye enerji verir.
Manyetik Kontrollü Şönt Reaktörler
Manyetik kontrollü reaktörler (MCR), ilk olarak konvansiyonel şönt reaktörlerinin iletim sistemlerindeki reaktif güç akışı kontrolündeki yetersiz performansı sebebiyle ve şönt reaktörlerin anahtarlamalarından kaynaklı ortaya çıkan güç kalitesi problemlerinin önüne geçilmesi amacıyla geliştirilmiş ve kullanılmıştır. 1,2 MCR, herhangi bir yükseltici transformatöre ihtiyaç duyulmadan yüksek gerilim seviyesine direk bağlanabilen bir çeşit kontrol edilebilir doymuş reaktördür.